Kortizol veya diğer adıyla stres hormonu, tehdit anında ortaya çıkan stresin yönetiminden sorumlu ana steroid hormondur. Başka deyişle vücudumuz bir tehdit algıladığında salgılanan doğal-koruyucu bir yanıttır. Tansiyon-kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye, bağışıklık fonksiyonunu korumaya ve iltihabi reaksiyonu önlemeye yardımcı olur. Yeterli miktarda salgılandığında sağlıklı bir uyarandır ama miktarı arttığında sağlığa zarar verebilir. Kortizol stresle yakından ilişkilidir. Vücudun stres tepkisinde kilit bir oyuncu olarak çalışan ve araştırmada stresin bir göstergesi olarak ölçülen bir hormondur. Kortizol vücudun işleyişinde hayati bir rol oynar; böbreküstü bezleri tarafından salgılanır ve aşağıdaki işlevlere ve daha fazlasına katılır ;
- Uygun glikoz metabolizması
- Kan basıncının düzenlenmesi
- Kan şekeri bakımı için insülin salınımı
- Bağışıklık fonksiyonu
Olumlu etkiler
Kortizol seviyeleri, bireyler arasında ve aynı kişilerde günün farklı saatlerinde dalgalanabilir. Örneğin, normal olarak, vücutta sabahları daha yüksek seviyelerde kortizol bulunur ve geceleri en düşük seviyededir. Döngü günlük olarak tekrarlanır. Ayrıca bir kişinin yaşadıklarına bağlı olarak dalgalanabilir. Örneğin, kortizolün kan dolaşımına salgılanmasının tek nedeni stres olmamasına rağmen, “stres hormonu” olarak adlandırılır, çünkü aynı zamanda vücudun stres yanıtı sırasında daha yüksek seviyelerde salgılanır ve stresle ilgili çeşitli değişikliklerden sorumludur. vücut. Küçük kortizol artışlarının bazı olumlu etkileri vardır:
- Hayatta kalma nedenleriyle hızlı bir enerji patlaması
- Artırılmış hafıza fonksiyonları
- Arttırılmış bağışıklık
- Ağrıya daha az duyarlılık
- Vücuttaki homeostaziyi korumaya yardımcı olur
Çok Fazla Kortizol ve Stresin Etkileri
Kortizol, vücudun strese tepkisinin önemli ve yararlı bir parçası olsa da, stresli bir olaydan sonra vücudun işlevlerinin normale dönebilmesi için vücudun gevşeme tepkisinin etkinleştirilmesi önemlidir . Ne yazık ki, mevcut yüksek stresli kültürümüzde, vücudun stres tepkisi o kadar sık aktive edilir ki, vücudun her zaman normale dönme şansı yoktur, bu da kronik stres durumuna neden olur .
Dengede Kalma
Kortizol seviyelerini sağlıklı ve kontrol altında tutmak için, vücudun gevşeme tepkisi dövüş veya uç (fight and flight) tepkisi gerçekleştikten sonra etkinleştirilmelidir. Vücudunuzu çeşitli stres yönetimi teknikleriyle gevşetmeyi öğrenebilir ve vücudunuzun ilk etapta strese tepki vermesini önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirsiniz. Aşağıdakiler, birçok kişi tarafından vücudu ve zihni rahatlatmak, vücuda sağlıklı kortizol seviyelerini korumaya yardımcı olmak için çok yararlı bulundu:
- Egzersiz yapmak
- Yoga
- Müzik Dinlemek
- Nefes Egzersizleri
- Meditasyon
- Sağlıklı beslenmek
Stresi ve kaynakları yönetmenize yardımcı olacak kaynaklar hakkında daha fazla bilgi edinmek, stres tepkiniz tetiklendiğinde stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilecek profesyonellere başvurabilirsiniz.
Övgü Yaren Soydan